ประวัติและความเป็นมาของจังหวัดจันทบุรี

มีหลักฐานทางโบราณคดีหลายแห่งที่แสดงให้เห็นว่า จังทบุรีเคยเป็นแหล่งอาศัยของมนุย์มาตั้แต่ยุคกอ่นประวัติศาสตร์โดยพบเครืองมือเครือ่งใช้ยุคหินขัดอายุ 2.000 ปีมาแล้วในเขต อ.โป่งน้ำร้อน อ.ท่าใหม่ และอ.มะขาม ต่อเขตแดน  อ. แกลง จ.ระยอง ต่อมา
ในยุคประวัติศาสตร์มีการค้นพบศิราจารึกภาษาสันสกฤตที่ระบุถึงเมือง “จันทบุรี” หรือ” ควนคราบุรี” ที่เชิงเขาสระปาบในยุคขอมเรืองอำนาจได้แผ่อิทธิพลมาถึงดินแดนแถบนี้ ดังปรากฎหลักฐานเป็นกำแพงศิลาแลงหรือที่ชาวบ้านเรียกว่า “เพนียด”
ศิลาจารึกพาษาขอม เศียรเทวรูป และทับหลังศิลปะอยุ่ที่วัด ทองทั่ว และวัดโบสถ์เมือง สันนิฐานว่าดบราณวัตถุเหล่านี้น่าจะมีอายุระหว่าง พุทะศตวรรษที่ 11-12 จนถึงพทุะศตวรรษที่ 15-16 หลังจากขอมเสื่อมอำนาจลง ชุมชนในเขตจันทบุรีก้เป็นอิสระช่วงเวลาหนึ่ง จนกระทั่งสม